BERDINTASUNA
"Danborrada
mistoa izateak ez du esan nahi parekidea denik"
Emakumeek danborradan izan duten parte
hartzearen inguruko liburu bat argitaratu du Donostiako Udalak: 'Emeki-emeki
berdintasunezko Danborradarantz'.
Emeki-emeki berdintasunezko Danborradarantz
liburuaren aurkezpena. / Juan Carlos Ruiz, Argazki Press
2014-09-30 / Irutxuloko
Hitza
Berdintasun Sailak iaz eskaini zuen beka bati esker
egindako ikerketa lanaren emaitza da liburua, eta gaur aurkeztu dute,
udaletxean. Naiara Sampedro Berdintasun zinegotziarekin eta Juan Karlos
Izagirre alkatearekin batera, bertan izan dira Beatriz Moral eta Xabier
Kerexeta ikerketa lanaren egileak ere.
Danborrada sortu zenetik gaur arteko hainbat argazki,
testigantza, bitxikeria eta testu bildu dituzte liburuan. Lan dibulgatzaile bat
izatea nahi dute, eta agerian utzi dute emakumeek hasieratik parte hartu izan
dutela danborradan; sekula ez zaie parte hartzea debekatu. Hala ere, 36ko
gerraren eta frankismoaren ondorioz, danborrada bera desagertzear egon zen, eta
emakumeen presentzia ere bai. Azken hamarkadetan berdintasunaren bidean pauso
garrantzitsuak eman direla nabarmendu dute egileek. Dena den, hainbat mugarri
historiko azpimarratu dituzte, Kresala konpainiaren lana, esaterako.
Kerexetaren arabera, "egun danborraden %90 mistoak dira, baina danborrada
mistoa izateak ez du esan nahi parekidea denik. Jendarteak naturaltzat hartzen
du gaur egungo egoera, baina ez da horrela".
Elkarrekin bai, baina ez maila berean
Danborrada "jendartearen isla" dela adierazi
du Izagirrek; "ez da parekidea, ez kuantitatiboki eta ezta kualitatiboki
ere". Zentzu horretan, Berdintasun zinegotziaren hitzetan ere, "urtez
urte pausoak ematen ari gara berdintasunezko danborradaren alde, baina hori
egia izan dadin jendartearen pentsaera aldatzea beharrezkoa da. Izan ere, gaur
egun oraindik ere historiaren erabilera interesatuak egiten dira,
justifikazioak bilatu behar izaten dira emakumeei lekua egiteko, ez ikusiarena
egiten da, eta inertziaz jokatzen da, gauzak auzitan jarri gabe. Behin betiko
urratsa emakumeen eta gizonen ahotsa eta hitza guztiz baliokideak direnean
egingo da, berdinak direnean kopuruan, presentzian, zilegitasunean, mailan,
ospean".
Beatriz Moralean arabera, 30 urte hauetan lortutakoak
gutxietsi gabe, gaur egun oraindik ez dago emakumeen eta gizonen arteko
orekarik. Danborradako parte hartzaileen herena baino ez dira emakumeak, eta
oso danborrada gutxitan hartu dezakete parte edozein postutan. Emakumeek oso
gutxitan betetzen dituzte agintari postuak, eta erabakitzeko esparruetatik
kanpo geratzen dira. Afariei dagokionez ere, oraindik ere hainbat elkartetara
ez direla emakumeak sartzen aipatu du Moralek.
Sari emate ofizialek ere izan dute kritika. Urrezko
Danborra dutenen artean %8,5 dira emakumeak eta Hiritar Merezimenduaren
Dominetan, berriz, %21a. Komunikabideetan ere parekideak ez diren konpainiak
gehiago ateratzen direla ondorioztatu dute ikerketa lanean.
Etorkizunari begira, haur danborradetan parte hartzen
duten gehienak neskak direla azpimarratu dute. Dena dela, "Irun eta
Hondarribian adina soinu egin ez bada ere, Donostiako danborradan emakumeek
euren lekua hartzeko lan eta borroka asko egin dute", esan du Moralek.
Sei pertsona aritu dira urte eta erdiz ikerketa lan
hau egiten. Danborradari buruz informazio asko badago ere, emakumeen parte
hartzeaz datu zehatzak eta testigantzak lortzea asko kosta zaiela onartu dute,
"normaltzat hartzen zutelako ez agertzea". Etorkizunerako tresna
baliagarria izango den esperantzan, urriaren 16an aurkeztuko dute jendaurrean
liburua eta ikerketa lana bera. Udaletxeko udalbatza aretoan egingo dute
aurkezpena, 19:00etan. Hortaz gain, 354 ale banatuko dituzte, eta Berdintasun
Sailaren webgunean ere deskarga daiteke liburua.
Mujeres a la
conquista de la Tamborrada
UN LIBRO RECOGE LA EVOLUCIÓN DE LA PRESENCIA FEMENINA
EN LOS DESFILES FESTIVOS
UN REPORTAJE DE
C. ALONSO FOTOGRAFÍA RUBEN PLAZA -
Miércoles, 1 de Octubre de 2014 - Actualizado a las 06:08h
La Tamborrada del día de San Sebastián cuenta aproximadamente con un tercio
de mujeres en las filas de las distintas compañías. Las cifras, por lo tanto,
no son paritarias y, además, la presencia de mujeres y hombres no tiene la
misma “calidad”. Esta es una de las conclusiones del estudio elaborado por un
equipo de seis investigadores, coordinado por Beatriz Moral, que fue presentado
ayer en el Ayuntamiento de Donostia, que ha impulsado la iniciaciativa por
medio de una beca.
La publicación, bajo el título Paso a paso hacia una tamborrada en
igualdad. 1813-2013: Cómo las mujeres hemos ido conquistando nuestro espacio en
la Tamborrada, hace un repaso de los distintos hitos históricos que han ido
conformando la realidad actual así como un análisis antropológico de la
situación.
“Dentro del aspecto
cualitativo, la presencia de las mujeres es insignificante entre quienes
piensan y deciden cómo serán las fiestas”, manifestó el investigador Xabier
Kerexeta, que añadió que “muy pocas mujeres cubren puestos de mando en las
compañías y pocas acceden a ámbitos de decisión”. “En
numerosas ocasiones -añadió- el único papel que desempeñan las mujeres consiste
en llevar el champán o los palos a los tamborreros”.
Por su parte, la
coordinadora del trabajo, aseguró que, en ocasiones, las mujeres que salen en
determinadas tamborradas de sociedades masculinas no pueden acceder a cenar en
ellas, ni tampoco las integrantes femeninas de las txarangas.
También recordaron que
antes de la Guerra Civil existían tamborradas de mujeres y que, aunque no
fueron prohibidas, fueron desapareciendo. Posteriormente, en 1980, empezaron a
surgir tamborradas mixtas.
Cerca de 350 ejemplares
de la publicación, que incluye una versión en euskera y otra en castellano,
serán repartidos entre las distintas formaciones festivas que animan la ciudad
el día de San Sebastián. Además, todo el que lo desee podrá descargar el libro
en la página web del Ayuntamiento: www.donostia. eus.
El alcalde, Juan Karlos
Izagirre, consideró que el documento tiene un “gran valor” para conocer con
rigor la historia de la fiesta donostiarra desde el punto de vista de la
igualdad. El trabajo se presentará al público el 16 de octubre en el Salón de
Plenos a las 19.00 horas.
HACIA LA IGUALDAD
1928-29. Existían
tamborradas de mujeres.
1980. Empiezan las
tamborradas mixtas con Kresala.
1984. Se hace oficial la
participación igualitaria de niñas en la Tamborrada Infantil.
1987. Primer Tambor de
Oro a una mujer: Pilar Miró.
1999. Las mujeres suben
al tablado de la plaza de la Constitución.
COORDINADORA
La coordinadora del trabajo recordó que
entre los premios que otorga el Ayuntamiento donostiarra, las mujeres son
minoría. En las Medallas al Mérito, las mujeres constituyen el 21%.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina